Tiêu Chuẩn Về Điều Hòa Không Khí Cho Phòng Sạch

Thời gian gần đây, các khu công nghiệp mọc lên ngày càng nhiều do sự phát triển của khoa học công nghệ đòi hỏi yêu cầu cao hơn, chuyên nghiệp hơn, và sản xuất nhiều hơn nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường trong các lĩnh vực: sản xuất máy tính, sản xuất chip, sản xuất bo mạch, công nghệ chất bán dẫn,… Chính vì vậy mà nhu cầu thiết kế và thi công phòng sạch cũng được chú trong hơn. Ngoài lĩnh vực công nghệ thì trong lĩnh vực y tế như sản xuất thuốc, thiết bị y tế, phòng mổ bệnh viện,… cũng yêu cầu khá cao. Tiêu chuẩn về phòng sạch của các lĩnh vực này đòi hỏi cao về việc kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, lưu lượng gió, bụi,…luôn ở dưới mức cho phép.

Hôm nay chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu về tiêu chuẩn điều hòa không khí cho phòng sạch, vậy điều hòa không khí phòng sạch so với điều hòa không khí thông thường có khác nhau gì không? Hãy cùng Shizu tìm hiểu ngay sau đây.

Áp suất phòng sạch (Room Pressurization)

Nhiệm vụ chính là ngăn không cho không khí, các hạt bụi mịn, chất nhiễm tùng,…từ phòng, khu vực bị nhiễm bẩn lan sang phòng, hoặc khu vực sạch hơn. Dựa trên nguyên tắc di chuyển cơ bản của không khí là di chuyển từ nơi có áp suất cao đến nơi có áp suất thấp, mà phòng có cấp độ sạch hơn thì có áp suất cao hơn và ngược lại.

Thông thường, trong mỗi phòng sạch có yêu cầu cao đều được lắp đặt đồng hồ đo áp suất, khi áp suất trong phòng vượt quá mức cho phép sẽ tự động tràn ra ngoài thông qua cửa gió xì (Pass-Through Grilles). Khi thiết kế cần phải quan tâm đến cột áp của quạt và chênh lệch giữa lượng gió cấp và hồi trong phòng sạch để tạo áp cho phòng.

Theo tiêu chuẩn GMP-WHO về thiết kế nhà máy dược phẩm thì cấp áp suất lần lượt là +(15Pa), ++(30Pa), +++(45Pa).

 

Độ sạch (Cleanliness)

Độ sạch của phòng được quyết định bởi hai yếu tố là:

• Số lần trao đổi gió hay bội số tuần hoàn (Air Changes per Hour)
• Phin lọc không khí

Đối với điều hòa không khí trong cao ốc văn phòng thì có thể từ 2 đến 10 lần. Tuy nhiên trong phòng sạch thì số lần trao đổi gió lên tới 20 lần, đặc biệt là trong phòng sạch nhà máy sản xuất Chíp thì số lần trao đổi lên tới 100 lần.

 

Mục đích tăng số lần trao đổi gió:

• Giảm nồng hộ hạt bụi
• Giảm chất ô nhiễm sinh ra trong phòng

Với các phòng có yêu cầu cấp độ sạch khác nhau thì số lần trao đổi gió cũng khác nhau, lấy ví dụ trong nhà máy sản xuất dược phẩm khu vực thay đồ có cấp độ sạch E (cấp màu đen) có áp phòng là +(15Pa), số lần trao đổi gió là 10, trong khi phòng pha chế có cấp độ sạch C có áp phòng ++(30Pa), số lần trao đổi gió là 20, phin lọc cấp H12.

Nhiệm vụ của phin lọc là loại bỏ những hạt bụi có trong không khí trước khi vào phòng. Việc sử dụng loại phin lọc sẽ tùy theo yêu cầu của loại phòng sạch. Thông thường đối với các phòng sạch trong nhà máy dược sẽ sử dụng loại lọc hiệu suất cao HEPA (High Efficiency Particle Air), vị trí bộ lọc có thể gắn ngay tại AHU hoặc từng phòng.

 

Nhiễm chéo (Cross-Contamination)

Để hiểu hơn về nhiễm chéo ta sẽ đi vào tìm hiểu tạp nhiễm.

Tạp nhiễm là gì?

Tạp nhiễm là sự nhiễm (đưa vào) không mong muốn các tạp chất có bản chất hóa học hoặc vi sinh vật, hoặc tiểu phân lạ vào trong hoặc lên trên một nguyên liệu ban đầu hoặc thành phẩm trung gian trong quá trình sản xuất, lấy mẫu, đóng gói, bảo quản và vận chuyển.

Như vậy, nhiễm chéo có nghĩa là việc tạp nhiễm của một nguyên liệu ban đầu, sản phẩm trung gian,hoặc thành phẩm với một nguyên liệu ban đầu hay sản phẩm khác trong quá trình sản xuất. Việc nhiễm chéo có cả nguyên nhân bên ngoài và bên trong. Dưới đây là tổng hợp các nhân tố chính nhiễm chéo trong nhà máy dược.

Vấn đề nhiễm chéo khá phức tạp đối với các phòng trong nhà máy dược cũng như phòng mổ trong bệnh viện. Các phòng sạch cho công nghệ cao thì ít hơn rất nhiều do chỉ sản xuất 1 loại sản phẩm trong một khu lớn.

Thực tế thì các nhà máy dược Việt Nam sản xuất quá nhiều loại thuốc khác nhau trong cùng một phòng nên yêu cầu cấp độ sạch rất cao và vấn đề nhiễm chéo trở nên khó kiểm soát. Việc giải quyết nhiễm chéo là giải quyết 10 vấn đề trên,công thêm việc tạo áp trong phòng.